REDACTIONEEL / APRIL IS THE CRUELLEST MONTH

Kort geleden verschenen in iFilosofie enkele artikelen die, in het licht van de recente gebeurtenissen in België, plotseling akelig actueel zijn. Zo besteedden we in ons februarinummer aandacht aan Heideggers antisemitisme. De opnieuw opgelaaide controverse riep de vraag op of filosofen zich niet actiever moeten inlaten met een kritiek van het gebruik van vage, want historische noemers – neem ‘de’ islam en ‘het’ westen – als identiteitslabels voor (groepen) individuen. Tegen die achtergrond zijn de woorden van Peter Sloterdijk dat we een gevoel voor het vage dienen te koesteren plotsklaps glashelder. Raken we dat gevoel kwijt, dan resten slechts platte identiteiten en de confrontatie van de ene complottheorie met de andere.

In hetzelfde februarinummer trad Erno Eskens in virtuele dialoog met Rob Riemen, directeur van het Nexus Instituut. Inzet vormden de rokende puinhopen op de cover van De terugkeer van Europa. Hoe letterlijk moeten we dat beeld nemen? Ligt Europa werkelijk aan gruzelementen, als het Wasteland dat T.S. Eliot na de Grote Oorlog aantrof? Of komt dit beeld uit de koker van een cultuurpessimisme dat, gelijk de spreekwoordelijke soep, niet zo heet wordt gegeten als het wordt opgediend? Na Brussel, maar even goed na Ankara en Lesbos, wil dit beeld opnieuw worden doordacht.

T.S. Eliot noemde april de wreedste maand, omdat dan, uit verminkte Belgische landschappen, de bloemen weer oprijzen. April is tevens de Maand van de Filosofie, die dit jaar ‘over de grens gaat’. Laten we de wrange dubbelzinnigheid van dat over de grens gaan deze maand vieren. Laten we niet wegkijken van, maar nadenken over wat wreed is.

En laten we de bloemen laten bloeien.

Namens allen die aan iFilosofie werken veel lees- en denkplezier gewenst,
Mark Leegsma (hoofdredacteur)