ISVW – JUBILEUMJAAR
In 2016 viert de Internationale School voor Wijsbegeerte haar 100-jarige bestaan. In het jubileumboek Markante Denkers blikken we terug op de rijke geschiedenis van de ISVW. Maar we kijken ook vooruit! Het hele jaar buigen we ons over de vraag: wat moet er op onze agenda staan in de komende honderd jaar?
We bespreken deze vraag aan de hand van het agoramodel van René Gude. Samen met Peter Sloterdijk, Erno Eskens en Gerard van Stralen ontwikkelde Gude een model waarin hij vier levenssferen en vier trainingspraktijken onderscheidde. In de levenssferen vindt het alledaagse leven plaats; in de trainingspraktijken trek je je terug om een vaardigheid te oefenen die in de sferen van pas komt. Dit zijn de school (filosofie/wetenschap), de tempel (religie), het museum (kunst) en de sportschool (sport). In elk van deze trainingssferen leren we hoe we ons beter kunnen gedragen in de vier levenssferen: de privésfeer, de private sfeer, de publieke sfeer en de politieke sfeer.
Er bestaat een natuurlijke gelijkenis tussen bepaalde sferen en trainingspraktijken. We bespreken de eeuwvraag in vier weekenden, waarin steeds een sfeer en een corresponderende trainingspraktijk centraal komen te staan.
Weekend 1 / 13 & 14 februari 2016 > De politieke sfeer & filosofie/wetenschap
De nieuwe mens en de tegentechnologie
De mens is de eerste soort die zijn genetische opvolger vormgeeft. Jos de Mul vertelt over recente ontwikkelingen in de neurowetenschappen, biotechnologie en robotica. Hij beschrijft de versmelting met de technologie als een noodlot. Om te voorkomen dat techniek over ons heen walst, stelt Marli Huijer, moeten we nu ‘tegentechnologie’ ontwikkelen. Erno Eskens legt uit hoe we via het Agoramodel grip kunnen krijgen op een wereld die er nog niet is.
-
- Prof. Jos de Mul is hoogleraar filosofie van mens en cultuur aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Van zijn hand verscheen onder meer Cyberspace odyssee (2002) en Kunstmatig van nature. Onderweg naar Homo Sapiens 3.0 (2014).
-
- Prof. Marli Huijer is Denker des Vaderlands, Nederlands hoogleraar aan de Erasmus Universiteit Rotterdam, filosoof en medicus. In recente publicaties als Discipline (2013) en Ritme (2015) onderzoekt zij de vrijheden van het moderne leven en de implicaties van nieuwe technologie.
Weekend 2 / 7 & 8 mei 2016 > De privésfeer & religie
Over het nut en nadeel van leefregels
In het westen lijkt religie op haar retour. Hebben de Bijbelse tien geboden nog betekenis voor het leven van nu? Maarten van Buuren geeft een nieuwe invulling aan deze aloude voorschriften. Filosoof Frank Meester geeft invulling aan een privésfeer zonder religieus fundament. Volgens hem moeten we niet proberen om ons leven met regels dicht te timmeren. Hij pleit daarom voor een zekere mate van inconsequentie.
-
- Prof. dr. Maarten van Buuren studeerde Frans en Nederlands in Groningen en promoveerde op Émile Zola. Van zijn hand verschenen Een ruimte voor de ziel (2013) en Erfenis zonder testament (samen met Hans Achterhuis, 2015).
-
- Frank Meester is een filosoof, publicist en musicus. Hij studeerde filosofie en algemene literatuurwetenschap aan de universiteiten van Amsterdam en Rotterdam. Hij schreef Zie mij. Filosofie van de ijdelheid (2010).
Weekend 3 / 3 & 4 september 2016 > De private sfeer & sport
Het spel en de knikkers
Hoe kan spel ons voorbereiden op het leven? Coen Simon presenteert de homo ludens van de toekomst. Ook laat hij aan de hand van praktische voorbeelden zien hoe de economie kan leren van een speelbenadering, in plaats van een voortdurende jacht op succes. In het neoliberalisme is er alleen oog voor winst, maar er staat meer op het spel.
-
- Coen Simon studeerde wijsbegeerte en schreef voor dagblad Trouw en Filosofie Magazine. In 2012 won hij de Socrates Wisselbeker met En toen wisten we alles: een pleidooi voor oppervlakkigheid.
Weekend 4 / 19 & 20 november 2016 > De publieke sfeer & de kunst
Het einde van de democratie
Volgens Frank Ankersmit is het einde van de democratie nabij. De politiek kan burgers niet representeren zoals een schilderij een object representeert. Zodra de politiek de idealen van de burger op het doek van de staat verft, dreigt een bodemloze bureaucratie, stelt Albert Jan Kruiter. Als de grip op onze idealen wordt losgelaten, kunnen deze elders vorm krijgen: in het publieke domein.
-
- Dr. Albert Jan Kruiter is mede-oprichter van het Instituut voor Publieke Waarden. Als leerling van de Tocqueville (waar hij in 2010 op promoveerde) weet hij dat zowel overheid als samenleving verantwoordelijk zijn voor publieke problemen en de oplossing daarvan.
-
- Prof. Frank Ankersmit is emeritus hoogleraar intellectuele en theoretische geschiedenis aan de Rijks Universiteit Groningen. In 2008 verscheen de Sublieme historische ervaring, waarvoor hij de Socrates Wisselbeker ontving.
