Het filosofisch consult
Eite Veening

iFilosofie #11

Tekst: Hermien Lankhorst

Al vijfentwintig jaar werkt Eite Veening als filosofisch consulent. Hoog tijd om zijn uitgebreide kennis en ervaring om te smeden tot een boek dat voor zowel klanten als (aspirant) filosofisch consulenten interessant is om te lezen.

Als filosofisch consulent helpt Veening zijn klanten met het ontwarren van puzzels waarvoor ze zelf geen oplossing weten te vinden. Deze denkhulp is geen overbodige luxe, want “mensen denken soms slordig na”. Het was precies dat slordige nadenken dat Eite Veening in de jaren tachtig ertoe bracht als filosofisch consulent een praktijk te openen. Hij wilde “werk maken van nadenken” en was een van de eersten in Nederland die daar op zo’n manier vorm aan gaf.

“Wat voor een filosoof een prachtig vergezicht is,
kan voor een klant een gapende afgrond zijn”

De kwesties waarmee mensen bij hem komen zijn zeer divers. Vaak staan zijn klanten voor ingrijpende beslissingen: “Ik voel me niet meer thuis in mijn kerk maar twijfel of ik er weg moet gaan” of “Mijn vriendin woont in Amerika en ik vraag me af of ik alles in Nederland op moet geven om bij haar te gaan wonen”. Maar ook mensen die al een tijdje rondlopen met wat meer algemene, levensbeschouwelijke vragen heeft Eite regelmatig tegenover zich zitten.

Houding​

Of een klant verder komt met een kwestie, misschien zelfs een antwoord vindt op zijn vraag, hangt volgens Veening vooral af van de houding van de klant. “Iemand moet al met een zekere distantie over zijn eigen puzzels kunnen nadenken om er ook uit te kunnen komen. Mensen moeten naar hun eigen denken kunnen kijken.”

Op dit punt speelt de filosofisch consulent een belangrijke rol. Hij moet opletten dat hij zich tijdens het consult niet te eenzijdig richt op het denken, op het filosofische aspect en daardoor het risico loopt het contact met zijn klant kwijt te raken: “Het kan emotioneel en psychologisch heel lastig en bedreigend zijn om te werken aan filosofische kwesties. Op zo’n moment moet je als filosoof niet veel verder lopen dan dat de klant wil gaan, want wat voor een filosoof een prachtig vergezicht is, kan voor een klant een gapende afgrond zijn.