GER GROOT / PLATO IN TIJDEN VAN PHOTOSHOP. 25 GROTE DENKERS & DE WERELD VAN NU
Tekst: Marlou van Paridon
Groot denken heeft een onbeperkte levensduur. Zo kan het dat eeuwenoude filosofen nieuw licht werpen op actuele kwesties. In Plato in tijden van Photoshop laat Ger Groot 25 grote denkers aan het woord over hedendaagse en klassieke maatschappelijke thema’s. Het boek is een bundeling van 12 van zijn columns voor dagblad Trouw, aangevuld tot 25 filosofische bespiegelingen.
Of moeten ik zeggen ‘filosofische mijmeringen’? De stukjes zijn impressionistisch en fragmentarisch. Groot heeft als het ware een reisje gemaakt door de geschiedenis van de filosofie en overal waar er een vonk oversloeg tussen toen en nu, tussen hem en de grote denker, heeft hij de filosoof aan het praten gezet. Over vragen die ons bezighouden op het gebied van politiek, macht en vrije wil, maar ook over de zoektocht naar weten en de vraag wie ‘ik’ ben.
In het hoofd van Ger Groot spreken ze allemaal mee, Plato, Thomas van Aquino, Wittgenstein, Kant, Heidegger, Arendt, Derrida en nog veel meer. ‘Wie goed luistert, hoort het in de geschiedenis van de filosofie twitteren, oorverdovend soms’, zegt Groot. Hij ziet als belangrijke bijdrage van de filosofie dat het het denken uit zijn evenwicht brengt; een tegengeluid biedt voor het al te vanzelfsprekend oordeel van de burger over belangrijke thema’s zoals een verenigd Europa, mensenrechten of photoshop.
Een eigen grote vraag die Groot tussen de regels door bezighoudt is hoe vroom wij nog steeds zijn. “Hebben wij de behoefte aan een god niet gewoon vervangen door een andere zoektocht naar waarheid?”, vraagt hij zich mèt Nietzsche af. En om hier tegenwicht aan te bieden stelt hij tegelijkertijd de oude Pilatusvraag: wat stelt waarheid nu eigenlijk voor? Over deze vraag laat Groot in het voorwoord Nietzsche en Plato redetwisten in een mooie metafoor, als twee naar waarheid hunkerende mannen die aan tegengestelde uiteinden van het universum ieder fotoshoppend de werkelijkheid naar hun hand zetten.
Het boek is geen inleiding in de filosofie. Het is in zoverre ‘filosofie voor gevorderden’ dat je in staat moet zijn om met enige afstand naar Groots hantering van het filosofisch gedachtegoed te kijken. Tegelijkertijd is het heerlijk leesbare kost voor iedereen, want Ger Groot schrijft mooi. Hij maakt grote en gecompliceerde gedachten gemakkelijk consumeerbaar.
In bijgaand interview geeft Groot voorbeelden van de manier waarop filosofen ons wakker kunnen houden. Hoe zij ons steeds weer een ander perspectief voorhouden om te voorkomen dat we als al te comfortabele burgers het vermogen tot oordelen verliezen. Dit alles niet in de laatste plaats om zichzelf af en toe weg te lokken van de rijk gevulde dis en te dwingen in de richting te kijken van het duizelingwekkend raadselachtige universum.
