Tekst: Francien Homan

Saarloos’ Het monogame drama is een pamflet om ‘aan te tonen dat de strikt monogame relatievorm een contraproductieve illusie is’, in vier essays. Met andere woorden: ‘een ode aan de single als wereldverbeteraar en levenskunstenaar’.

Saarloos begint met de constatering dat single zijn tegenwoordig vaak gezien wordt als falen. Pas als je een ander hebt gevonden en een relatie aangaat, dán ben je in deze maatschappij – die al zo gericht is op stellen – geslaagd. Maar een monogame relatie is niet vrij van gevaren. ‘Wanneer we iemand begeren, verheerlijken we die ander vaak tot een externe entiteit die onze wil drijft’, schrijft ze. Bovendien ben je kwetsbaar als je al je geluk afhankelijk stelt van een vaste relatie met één persoon.

Ook is een monogame relatie contraproductief: je smelt samen met je geliefde tot één cocon, waarin je zorgt dat er niets onverwachts gebeurt, terwijl we juist behoefte hebben aan levendige, speelse interactie.

De oplossing: polyamorie. Om dit concreter te maken voor de lezer presenteert ze de sociale schijf van vijf. Deze bevat vijf geboden voor een gezonde beleving van de liefde, met tips als: zie verschillende mensen, wees niet te overvloedig in je behoefte aan contact en vrij veilig. Dat is wat de single van Saarloos doet: door ontsnapt te zijn aan het monogame dogma is er ruimte ontstaan voor meerdere, gevarieerde verbindingen. Vrij spel om als een kunstenaar je leven in te richten naar eigen smaak en behoefte.

Onontkoombare kwetsbaarheid

De vier essays vallen uiteen in korte fragmenten, soms niet langer dan een alinea, filosofie afgewisseld met anekdotes. Hierdoor leest het vlot, maar ik mis als lezer af en toe de diepgang van een aaneengesloten verhaal. Ook komt de sprong van monogamie naar polyamorie op mij nogal groot over. Alsof dat de twee smaken zijn waar je uit kunt kiezen. Saarloos geeft aan hoe gevaarlijk het is om je helemaal op een persoon te storten, om je te verliezen in een ander en dat het beter is je liefde te spreiden. Maar ik vraag me af: liefde komt in zo veel vormen, waarom gaat het alleen over romantische liefde? Bovendien is een relatie voor iedereen anders, of het nu monogaam is of met meerdere personen. Kwetsbaarheid in een relatie is onontkoombaar, maar als we onszelf tegen alles willen beschermen, hebben we geen leven meer.

Ontsnappen aan het monogame dogma
creëert ruimte voor meerdere, gevarieerde verbindingen

Over het algemeen voel ik me een beetje in het ongewisse over wat ik zojuist gelezen heb: is het een zelfhulpboek? Een pleidooi voor polyamorie? Of is het een bundel anekdotes voorzien van filosofisch commentaar? In ieder geval biedt het genoeg stof tot nadenken. Over jezelf, over de ander en over de fantastische relatie die tussen deze twee bestaat: liefde.